|
|
Anasayfa / PSİKOLOJİ /
İNTİHARLA İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR
1.İnsanlar neden intihar ederler?
İnsanlar genelde hissettikleri yoğun acıyı dindirmek için intihar ederler. İntihar kişinin bir çeşit yardım çığlığıdır. Kişilerde yoğun çaresizlik duygusu ve gerginlik vardır. Başka seçenekleri olmadığını düşünürler ve içinde bulundukları duygu durumu nedeniyle varolan diğer seçenekleri göremezler. Bu kişilerin gerginlik hissi ve çaresizlik duygusundan kurtuldukları durumda farklı düşünebildikleri ve başka çıkış yolu bulabildiklerini görürüz. İntihar girişiminde çoğu zaman amaç ölmek değil hissedilen acıyı dindirmektir.
2.İntihar eden kişiler deli midir?
Şunu belirtmek gerekir ki intihar girişiminde bulunan kişilerin çoğunda tanı konulabilen psikiyatrik bir rahatsızlık yoktur. Bu kişilerin diğer insanlardan farkı o dönemde kendilerini izole edilmiş, yalnız ve çaresiz hissetmeleridir. Son zamanlarda yaşadıkları üzücü bir olayın üstesinden gelememekte ve çok acı çekmektedir.
Yurdumuzda olduğu gibi ruhsal hastalıkların kabul edilmediği, yadırgandığı toplumlarda bu kişiler hissettiklerini açıklamaktan genelde kaçınırlar ve insanların kendilerini ruh hastası veya deli diye tanımlayacağından korkarlar. Bu düşüncelerini genelde kendi içlerinde tutma çabası içine girerler ve yardım almaktan kaçınırlar.
İntihar girişiminde bulunan veya bu düşüncelere kapılan kişiler genelde ani ortaya çıkan gerginlik içindedir veya depresyondadır. Depresyonun sebebi önemli bir yaşamsal sorun olabilir, depresyon bu yaşanan travmaya tepki olarak gelişmiştir veya kişiler bünyesel yatkınlık sebebiyle önemli bir yaşam olayı olmaksızın depresyona girebilir. Sebep ne olursa olsun depresyon tanı konulabilen bir rahatsızlıktır.
3.İnsanlarla intihar konusunda konuşmak onların intihar etmesine yol açar mı?
Kişiler intihar konusunda konuşulunca intihar etmeye karar vermezler. Onlara böyle bir niyetleri olup olmadığı sorulunca bu onlara intihar girişimini hatırlatmaz. İntihar düşüncesi bu kişilerde vardır veya yoktur. İntihar düşüncesi olduğundan kuşkulanılan kişilere bu yönde soru yöneltildiğinde evet veya hayır şeklinde net bir yanıt alınabilir. Ancak şuna dikkat etmelidir ki intihar düşüncesi olduğu bilinen kişilerle intihar yöntemleri konusunda konuşmak onlara intihar etme yöntemleri ile ilgili seçenekler sunmak sakıncalıdır. İntihar düşüncesini sizinle paylaşan bir arkadaş veya yakınınızın o sırada çok acı çektiğini bilmenizde fayda var. Onunla bu acı üzerine konuşabilir ve en doğrusu bir uzmandan yardım alması konusunda onu yönlendirebilirsiniz. Unutmayın ki bu kişi yoğun stres altında bu kararını vermiştir. Genelde var olan diğer seçenekleri göremeyecek durumdadır. Bir süre sonra bu gerginlik ortadan kalktığında bu düşüncesinin yanlış olduğu sonucuna varacaktır.
4. İnsanlar neden intihar etmeye karar verir?
Herkesin stresle başa çıkma yolu farklıdır. Genelde bir sorun ortaya çıktığında onunla kendi yöntemini kullanarak baş edebilir. Ancak hayatta öyle dönemler vardır ki kişinin stresle baş etme yöntemleri bütün bu sorunların üstesinden gelmeye yeterli olmaz. Stres yaratan yaşam olayları kişiden kişiye değişir. Bazıları için önemli olmayan bir sorun bazıları için çok önemli yaşam sorunu olarak görülebilir. İntihar riskini artıran önemli yaşam olayları şöyle özetlenebilir:
İnsan ilişkilerinde sorun yaşama, önemli bir hastalığa yakalanma veya bir organ kaybı, aile üyelerinden birinin başına önemli bir sorun gelmesi, okulda, işte veya evde önemli bir sorunla karşılaşma, ekonomik sorunlar, sevilen birinin ölmesi, önemli bir ilişkinin bozulması, işten çıkarılma, umutların kaybedilmesi, kişinin kendisine saygısını kaybetmesi, duygusal, fiziksel, sosyal veya cinsel travmaya uğrama, diğer insanlar tarafından ihmal edilme v.b.
5.Bir kişinin intihar düşüncesi olduğunu nasıl anlarız?
İntihar düşüncesi olan insanlar bilerek veya bilmeyerek bazı şekillerde çevresindekilere bu düşünceleri konusunda belirtiler verirler. Ancak bu belirtileri gösteren herkesin intihar düşüncesi olduğuna karar vermek yanlıştır. Bu belirtilere bakarak bu kişiler intihar edecek demek yanlış olur. Yapılması gereken bu belirtiler görüldüğünde bu hastalara intihar düşüncesi olup olmadığını sormaktır. İntihar düşüncesi olabileceğini gösterir işaretlerden bazıları şunlardır:
Aileden ve toplumdan uzaklaşma, içine kapanma
Depresyonda olma (ilgi ve istek azlığı, uyku ve iştah bozukluğu, dikkat toplama güçlüğü, unutkanlık, sinirlilik, sık ağlama, halsizlik, yorgunluk, kendini değersiz hissetme v.b.)
İntihar ile ilgili konuşma, imada bulunma veya yazılar yazma.
Daha önce intihar girişiminin olması
Umutsuzluk, karamsarlık, çaresizlik hissetme
Mali konularla aniden aşırı uğraşmaya başlama, malını mülkünü bölüştürme, geçmişte yaptıklarından dolayı pişmanlığını dile getirme, bir yere gidecekmiş gibi sebepsiz yere aile üyeleri ile helalleşme veya vedalaşma v.b.
Bu belirtiler intiharı gösteren kesin belirtiler değildir. Çoğu insanda intihar girişimi hiçbir belirti olmaksızın aniden olur. Bu belirtileri göz önüne alarak karar vermek yanlıştır.
6. İntihar düşüncesi olan insanlara nasıl yardım edilebilir?
Öncelikle bu kişilerin intihar düşünceleri olup olmadığını anlamalıyız. Eğer kendiniz böyle bir düşünceye sahipseniz veya bu kişi size açık açık söylemiş ise yapılması gereken en doğru şey bir uzmana başvurmak veya bu yakınınızı en kısa zamanda bir uzmana yönlendirmek olmalıdır. Bu kişinin söylediklerini sır olarak saklamak onu korumaya çalışmak son derece sakıncalıdır. Bu ucuz kahramanlıktan başka bir şey değildir. Biliniz ki çoğu zaman bu insanlar içinde bulunduğu ruh halinden kurtulduğunda bu düşüncelerinin yersiz ve saçma olduğu sonucuna varmaktadır. Önemli olan gerginliğin ve stresin olduğu dönemde bu kişilerin intihar girişimini önlemek ve düzlüğe çıkana kadar onlara destek olmaktır. İntihar girişimi sonrası hayatta kalan insanlarla yapılan psikiyatrik görüşmeler sonrasında hastaların büyük bir kısmının yaptıklarından çok pişman olduğunu, asıl amaçlarının ölmek olmadığını ve yaşadıkları için çok mutlu olduğunu duyuyoruz. Bu kişilerin pek azında kısa dönemde intihar düşüncesi oluyor ve intihar düşüncesinde ısrarlı olan kişilerde de sorun genelde depresyon veya başka bir ruhsal rahatsızlık oluyor.
7.İntihar girişimi olan kişilerin aileleri ve yakın çevresi bundan nasıl etkilenir?
İntihar girişimi olan kişiler kimsenin kendileri ile ilgilenmediğini, kimsenin kendisini umursamadığını düşünebilir. Ancak bu düşüncenin aksine bu kişilerin yakın çevresi için bu olay ağır bir travmadır. İntihar girişimi bir olayı takiben ortaya çıkmışsa bu olaya karışan kişiler için büyük stres yaratır. Aniden ortaya çıkan ve belirsiz bir intihar sonrasında eğer kişi yaşamını yitirmişse hayatta kalanlar ne olduğunu anlayamadıkları bir durum içine girerler. Yas duyguları yanında bu belirsizlik, çözülememiş sorunlarla bir araya geldiğinde yakınların verdiği tepkiler normal yoldan yakınlarını kaybedenlere göre çok farklı olur. Üzüntünün yanında suçluluk duygusu, pişmanlık, öfke gibi çok değişik duygular işin içine girer. Toplumdan uzaklaşma ve içine kapanma eğilimi gösterirler. Diğer insan ilişkilerinde güvensiz olmaya başlarlar. Olaydan kendilerini sorumlu tutar tekrar aynı olaya sebebiyet verme korkusu yaşarlar. Olaya karışmış kişilerle bir araya gelmek bu konuda konuşmak konusunda isteklidirler. |
| Uzm.Dr.Sibel Mercan |
|
| Bu yazı 37139 defa okundu. |
|
|
|
|
Döviz Bilgileri
|
| (Doviz) |
Alış |
Satış |
|
| Dolar: |
18.7701 |
18.8039 |
| Euro: |
20.3329 |
20.3695 |
|
|
Toplu Mail Gönderimi
