Bir güdünün olup olmadığını nasıl saptarız? Eğer güdü varsa bunun gücünü ölçebilir miyiz?
Güdüler doğrudan gözlenemediği için, bunların en iyi biçimde nasıl ölçülebileceği tam anlamıyla
çözümlenememiştir. Güdü ölçmede, canlılar, göz önünde bulundurularak bazı yöntemler
geliştirilmiştir. Bunlar:
1. Doyurucu davranış
2. Yoksunluk
3. Başarı
4. Öğrenme
5. Kişilik testleri
Güdü ölçmeye yarayan bu yöntemleri kısaca inceleyelim.
Doyurucu davranış: Güdüyü doyuran özgül davranıştır. Örneğin acıkan bir bireyin yemek yemesi, susamış bir bireyin su içmesi doyurucu bir davranıştır. Böylece doyurucu davranışın miktarı güdülenme gücünün ölçümü olarak kullanılır.
Yoksunluk: Deneysel çalışmalarda görülmüştür ki bir konuda, yoksunluk döneminin uzunluğu, güdülenme gücünün bir ölçüsü olarak ortaya çıkmaktadır. Bu ölçüm daha çok hayvan deneylerinde sıkça kullanılır.
Başarı: Güdü ölçümünde bir başka yöntem de başarıdır. Burada amaç deneyin birincil hedefe ulaşmak için ne yapacağını saptamaktır. Bu da başarıyı gösterir.
Öğrenme: Burada bireyin hedefe ulaşmak için gösterdiği öğrenme hızının ölçümü önem taşımaktadır. Bu yöntemde öğrenme hızı, güdü ölçümü olarak kullanılır. Aileler ve öğretmenler sosyal onayı, çocuklarının bazı şeyleri öğrenmesinde ödül olarak kullanabilirler.
Kişilik testleri: Yukarıda söz ettiğimiz dört ölçme yöntemi daha çok hayvan denekler için uygundur.
Güdüleri ölçmede (özellikle başarı saldırganlık ve birlikte olma gibi güdülerde) daha
çok projektif test kullanılır. Güdü araştırmasında en çok kullanılan test, tematik algı testidir. Bu testte deneklere bir dizi muğlak resim gösterilir ve her resimde ne olup bittiğine ilişkin birer hikaye anlatmaları istenir. Bu hikayeler anlattırılarak kişinin gerçek gereksinimleri ortaya çıkarılır.
Güdü ölçmede bir diğer kişilik testi de kişilik envanterleridir. Bunlar ya doğru-yanlış ya da çoktan seçmelidirler. Bu testlerde, bireyin alışkanlıkları, zevkleri ve amaçları ile ilgili sorular yer alır. Edwards kişisel tercih testi bunlardan biridir. Bu test bireyin sosyal gereksinimlerini ölçmek için geliştirilmiştir.
Bir başka test ise Taylor'un görünür kaygı ölçeğidir. Bu test de kaygı düzeyinin genel ölçümünü verir. Kaygı ölçen bir diğer kişilik envanteri ise, Mandler-Sarason test kaygısı anketidir. Bireylerin güdülerinin gücü hakkında bilgi edinmek amacıyla durumsal test kullanılır. Bu testte denekler gerçek ortamlara konur ve gözlemciler de deneğin ne yaptığını gözler.
Toplu Mail Gönderimi
